Jonida Roli - Përkthim

Poezi

Salvatore QUASIMODO (Nobel)

Përgjigje tjetër

Po ç’kërkoni ju morra të Krishtit?
Nuk ndodh asgjë në botë dhe njeriu
Shtrëngon akoma shiun në flatrat e tij
Prej sorre e thërret dashuri dhe papërkulshmëri.
Për ju nuk mungon gjaku
Nga përjetësia. Vetëm delja
I përdridhet rikthimit të saj me kokën
E thatë dhe syrin e kripur.
Por nuk ndodh asgjë. Dhe tashmë është myshk
Kronika në muret e qytetit
Të një arqipelagu të largët.


Thanatos Athanatos

E pra duhet të të mohoj, Zot
I tumoreve, Zot i lules së gjallë,
Dhe të fillojmë me një “jo” gurit të
Errët “Unë jam” dhe të pohojmë vdekjen,
Dhe mbi çdo gur varri të shuajmë të vetmen
Siguri tonën: “Thanatos Athanatos”?
Pa një emër që të kujtojë ëndrrat,
Lotët, shkëndijat e këtij njeriu
Të thyer nga pyetja akoma e hapur?
Dialogu ynë s’flet; bëhet
Tani e mundshme absurdja. Atje
Përtej tymit të mjegullës, brenda pemëve
Vigjëlon pushteti i gjetheve,
I vërtetë është lumi që shkel në brigje.
Jeta nuk është ëndërr. I vërtetë njeriu
Dhe e qara e tij xheloze e heshtjes.
Zot i heshtjes, hape vetminë.


Oboe somerso

Dhimbje therëse, vonoje dhuratën tënde
Në këtë orën time
Të braktisjeve frymore.

Një oboe e ngrirë ribelbëzon
Gëzim gjethesh të përjetshme,
Jo të miat, dhe të harruara;

Tek unë bëhet mbrëmje:
Uji perëndon
Mbi duart e mia të mbuluara me bar.

Flatra lëkunden në qiellin e venitur,
Të paqëndrueshme: zemra shpërngulet
Dhe unë jam i shpërndarë,

Në ditët e një gërmadhe.

Dhe është menjëherë mbrëmje.

Çdokush qëndron vetëm në zemrën e tokës
I qarkuar nga një rreze dielli:
Dhe është menjëherë mbrëmje.


Engjëj

E humbur çdo ëmbëlsi e jetës tek ti,
Ëndrra le të ekzaltohet; bregu i panjohur përballë
Të të vijë përpara ditës,
Këto ujëra të qeta sapo lëvizën,
Dendësi engjëjsh të pemëve të gjelbra në qarkim.

E pafundme të qoftë; e kaloftë çdo orë
Në kohën që shfaqet si e përjetshme,
Qeshje rinie, dhembje,
Ku në fshehtësi kërkoje
Lindjen e ditës dhe natën.


Poezi dashurie

Era përvidhet e ekzaltuar dhe sjell
Gjethe mbi pemët e Parkut,
Bari është tashmë përqark
Mureve të kështjellës, barkat
Prej pluhuri radhiten mbi Kanalin e Madh.

E acaruar, e çakorduar është një ditë
Që kthehet nga ngrica si një tjetër,
Proçedon, dëshiron. Por je ti dhe nuk ka kufij:
Dhunon atëhere vdekja e palëvizshme
Dhe përgatit shtratin tonë prej të gjallësh.


Metamorfozë

Në urnën e shenjtorit
Të vdekurit piqen,
Zemra ime me ta.

Mëshirë për veten
Në lëngun e fundit që ka toka.

Lëviz në xhamat e urnës
Një ditë pemësh liqenorë;
Më shkreton heshtja e errët,
Shenjtor i panjohur: binjakëzohem
Me farën e humbur, larva të gjelbra:
Pamja ime i është atyre pranverë.

Lind një kujtim errësire
Në fund të puseve të muruar,
Një jehone këmbanash:

Është relikja jote
E pllakosur.


Amen

Për të dielën në Albis

Nuk më ke tradhëtuar, Zot:
I çdo dhimbjeje,
Jam krijuar para lindjes.


Pemë

Nga ti një hije shkrihet
Që sikur vdes timen
Dhe pse në ideal luhatet
Ose shkatërron ujin e freskët kaltërosh
Në bregun e Anapit, ku do të kthehem sonte
Që më shtyn marsi hënor,
Tashmë me bar të pasur dhe flatra.

Jo vetëm hijes së gjallë,
Që toka dhe dielli janë dhuratë e ëmbël e ujit,
Të ka bërë të re çdo thellësi,
Ndërsa unë kërrusem e thahem
Dhe në fytyrë prek lëvozhgën tënde.

Nga rrjeta prej ari
Nga rrjeta prej ari varen merimanga të neverithshme.

Jonida Roli - Përkthim

Fillesa e ndërgjegjësimit
EssE
Vladimir NABOKOV

Lëkundjet e djepit mbi një abys dhe kuptimi i përgjithshëm i tij, na tregon se jeta jonë nuk është tjetër, veçse një çarje e beftë drite midis dy përjetësish të errësirës. Gjithashtu, të dyja janë binjake, unikale dhe njeriu, si një i ligjshëm, sheh të parëlindurin në abys më me qetësi sesa ai që i rri mbi kokë (ndodh në çastin e katërqind e pesëdhjetë rrahjeve në një orë). E di se, sidoqoftë, një njeri me fobi ka provuar ndjenja paniku, kur ka parë për herë të parë filmat e tij në shtëpi, të cilët janë krijuar disa javë para se të ketë lindur. Ai ka parë një botë, e cila ka qenë për të e pandryshueshme (e njëjta shtëpi, të njëjtët njerëz) dhe atëherë ka rezultuar se ai nuk ekziston aty, por edhe që askush aty nuk e ka ndier mungesën e tij. Ai kapi një shikim fluturimthi të nënës në katin e dytë të shtëpisë dhe kuptoi menjëherë se ky ishte një gjest aspak familjar, çka e shqetësoi, më shumë i ngjau me një lamtumirë misterioze. Por ajo që në veçanti e frikësoi, ishte zhurma – psherëtimë e një karroce fëmijësh, e cila qëndronte në verandë me mburrje, duke thithur ajrin e kafeinës. Edhe pse ishte boshe, në qarkun e ngjarjeve të përmbysura, kockat e tij ishin dekompozuar.
Këto lloj fantazish nuk para gjenden në jetën e të rinjve. Ose, më mirë, e para dhe e fundit, shpesh gjenden te shënimet e adoleshentëve, derisa, mundësisht, ata përqëndrohen së fundmi në ndonjë besim të nderuar dhe strikt. Natyra vetë parashikon një njeri të rritur plotësisht, që të arrijë të shohë dy boshllëqet e errëta, para dhe nga pas, aq bindës, sa edhe vetë vizionet që e rrethojnë atë. Imagjinata dhe përfytyrimi suprem i pavdekësisë dhe i papjekurisë, duhet të kufizohen me qëllimin për ta gëzuar jetën në formën më të mirë, mundësisht të mos e gëzojmë me tepri.
Unë rebelohem kundrejt kësaj gjendjeje përplasjesh. E ndjej të nevojshme ta nxjerr jashtë këtë rebelim, që të prek natyrën. Sërish e sërish, mendja ime është frenuar për të bërë ndarjen midis fakteve personale përballë errësirës, gjë që të dyja ndodhen brenda jetës sime. Që kjo errësirë brenda meje është krijuar në vakësi, për shkak të mureve të kohës, duke më ndarë mua nga bota e lirë e pakohë, është një koncept që unë, lumturisht, e ndaj me egërsinë e ngjyrosur të jetës. Jam rikthyer në ato mendime, të cilat ngushtohen gjithnjë e me shumë, të pashpresa, ndërsa unë largohem në të shkuarat e groposura në ndonjë vend të fshehtë timin, për t’i dhënë kuptim faktit se burgu i kohës është në formë sferike dhe nuk ka asnjë ekzistencë në të. Kjo quhet një vetëvrasje e shkurtër. Kam provuar gjithçka. Kam hequr identitetin tim, me qëllim që të kaloj në një gjuhë tradicionale të të folurit e të përvidhem në realitete, që kanë ekzistuar para se unë të ngjizesha. Kam lënë pas dore ëndrrat e mia për shkak të kërkimit të çelësave dhe zbulesave, madje, dua ta them, hoqa dorë krejtësisht nga vulgariteti, poshtërsia, periudha themelore e Frojdit me ato kërkimet e tij të kota mbi simbolin e seksualitetit, si dhe përgjimet e tij të vogla mbi të tjerët.
Si fillim isha i painformuar se koha, kaq e pakufishme në përskuqjen e saj të parë, ishte një lloj burgimi. Në fëmijërinë time shoh të qenit zgjuar të ndërgjegjes, si një seri vezullimesh hapësinore me intervale midis tyre që më pas, gradualisht, zvogëlohen derisa bllokime të ndritshme perceptimesh marrin forma, duke sjellë kujtesa me shtrëngime të rrëshqitshme.
Pasi i kisha mësuar shkronjat e numrat, pak a shumë në një periudhë të hershme të fëmijërisë sime, por nuk kisha aspak njohuri se ekzistoja, dhe se prindërit e mi ishin të mitë, vetëm kohë më vonë arrita të kuptoja këtë koncept të ekzistencës sime, vetëm atëherë kur arrita kuptimin e përcaktimit dhe llogaritjes të moshës së tyre kundrejt simes. Duke e gjykuar nga ajo dritë e fortë kuptimshmërie, kur mendoj për këtë lloj zbulese, menjëherë, rasti i parë, mbaj mend të ketë qenë në ditëlindjen e nënës sime, gjatë fundit të verës, e pra mbaj mend ta kem pyetur atë për shumë gjëra dhe, që atëherë, përgjigjet e saj përmbushën konceptet e mia. Gjithë këtë ngjarje dua ta quaj si “teorinë e rikapitullimit”, fillesa e ndërgjegjësimit të reflektimeve në tru të ngjarjeve të shkuara, e kjo duhet të ndikojë në rrëzimin e padiskutueshëm të konceptit të ekzistencës së kohës.
Domethënë, kur ngjarjet e reja mbylleshin brenda meje, e unë isha vetëm katër vjeç, më duhej të përballesha me moshat e prindërve, që ishin përkatësisht tridhjetë e tre dhe njëzet e shtatë. Pikërisht këtu filloi të ngjajë diçka me mua. I isha dhënë një gjendjeje shoku të fortë. Gjatë kohës së pagëzimit tim, sipas linjës fetare, e gjeta veten si asnjëherë tjetër në një element purifikues të kohës. Gjatë kredhjes në ujë – që më ngjante me zhytjen në ujërat e shndritshme të detit, bashkë me krijesat që nuk përcaktojnë vetëveten, por përcaktohen nga vetë rrjedha e kohës, një ndarje e çudishme nga hapesira e botës, që jo vetëm njerëzimi, por edhe bletët a fluturat mund ta perceptojnë. Në atë çast, kuptova menjëherë se një njëzet e shtatë vjeçare, veshur me të bardhë e rozë, e cila kishte kapur dorën time, ishte pikërisht nëna ime, ndërsa ai në krahun tjetër, veshur me të bardhë e ngjyrë floriri, i cili shtrëngonte dorën time të djathtë, ishte babai im. Në mes tyre, ndërsa ata ecnin në rrugë, unë krekosesha, vrapoja trokthi, krekosesha sërish, nga një rreze dielli te tjetra, përgjatë trotuarit të parkut të madh, në provincën e San Petersburgut. Në të vërtetë, ata që shtrëngonin duart e mia, një majtas e një djathtas, kanë qenë të pranishëm edhe gjatë fëmijërisë sime të hershme, me kujtime te vakëta, kanë qenë aq bukur të maskuar fshehtësisht, por babai, veshur me atë uniformën shkëlqyese prej roje kuajsh, më ngjante me shkëlqimin e diellit, derisa, kur erdhi çasti i llogaritjes se moshës sime në të tyren, u ndieva si të isha një pasagjer i nevrikosur, i cili pyeste për kohën për të kërkuar një rrugë të re.
Babai im, dua ta them edhe këtë, i ka shërbyer trajnimit të kuajve shtetërorë para se unë të lindja, ndaj, supozoj, ai i ka vendosur regjimentet e tij si një shaka festive. Prandaj, po si shaka, unë e përkufizoj ndërgjegjësimin tim të përfshihet pa diskutim në rikapitullim, që, me krijesat e para mbi tokë, duhet të kishin kujdes nga koha, duhet të ishin gjithashtu të parat krijesa që kanë buzëqeshur.

Nazmi Roli

HENE E THYER SI PORCELAN

Pranverë 1997

Pranvera do të vonojë.
Me mure të rrëzuara netët
Dhe asnjë xixëllonjë a shkronjë
Nuk ndrit në syrin e verbër.


Çdo gjë me këmbë u shkel,
Qielli në pus ra si gur.
Unë mora një violinçel
Të luaja pak ogur.


Do të vonojë treni i fundit,
Por do të pres një orë, një vit,
Gjersa, thëngjilli i shkrumbit
Të përpëlitet, të japë shpirt.


Orët dhe monedhat

Orët dhe monedhat që tingëllojnë ditën
S’e kanë vështrimin e syve të gjelbër,
Që bien të zmabakët e ujit dhe ditën
E shuajnë te algat, në fundin e cekët.


E fshehta e tyre ka origjinë oqeani,
Që gjithnjë zbulon ishujt e kripës,
Ku një hënë thyhet si porcelani
Dhe krijon dashuri me shi qerpikësh.


Kjo është një gjethe

Më falni, kjo është një gjethe
Dhe jo një kartmonedhë a çek,
Që juve ju japin veç ethe,
Një grimë me dorë kur i prek.

Si gjethe që është ka bakër
Dhe trishtilin që thërriti në ag,
Pak qiell nga qielli i kaltër
Dhe vjeshtën që iku më larg.

Ç’të flas, kur nuk e dini
Se ç’zemër të vogël ka një gjethe.
Ju, luksin e pavlerë e blini
Veç me kartmonedha e çeqe.


Ata kanë qenë në luftë

Ata kanë qenë në Luftën e Dytë,
Në dimrat me erë e ngrica.
Disa u vranë, u këputën si yjtë,
Të tjerët prej shokëve, në prita.

Kaluan vitet, atyre që mbetën
U thonë veteranë lufte.
Për dhimbjen e vrarë pas shpine heshtën,
Heshtja i ka duart me turpe.

Tani janë plakur, të zbardhur flokët,
Me këmbët që s’ngjiten në male.
Dy herë të tradhëtuar janë nga shokët
Ata që po flenë në male.


Gazetat

Erdhën gazetat! Blini gazeta
Me lajme të reja, sot!
Fare lirë kushtojnë të shkretat,
Barin kullotni, ka plot.

Fati i ditës u ngrys dhe u gdhi,
Korbin e bënë pëllumb.
Me penj të bardhë e penj të zinj
Dhe deti u shemb e u shkrumb.

Ngaqë nuk dinë t’ndërtojnë një strehëz,
Shpirtit i hapin pus.
Të vrarë, të mbytur, të çmendur, të vdekur.
Ngrihu, të ngrihesh s’të lus!

Vjellin e ndyjnë, sharje e jargë.
Janë të pavarura dhe pikë.
Fijet që i lidhin larg e më larg
Aty i kanë me çikrikë.

Pyjet rrallohen, por ah, laureshat.
Gënjeshtrën ta shesin për art.
Blini gazeta, hani gazeta,
Barkun e mbushni me kashtë!


Stjuardesa

Avjoni do i rrëshqasë rrotat pas pak,
Stjuardesa në anglisht jep këshillën e fundit.
Ca pika shiu frike xhamin e lag,
Era e saj e parfumit.

Atje ku do të jemi, në kotje, aq lart,
Dhe avjoni në boshllëk do të lëkundet pastaj,
Papritur, në u rrëzofsha një çast,
Në krahët e saj do desha të më mbajë.



Balladë shkretëtire e kalit me një këmbë

Qyqja. Qyqja. Sa qyqarë
E bëjnë natën nëpër kum.
Një kalorës me një kalë
Këtu ikën, atje humb.

Kali theu njërën këmbë.
Qyqja. Qyqja. Sa qyqarë.
Një patkua dhe një hënë
Me tre këmbë, shkon një kalë.

Mjekrra rritet, buzë e tharë.
Një patkua tjetër ra.
Qyqja. Qyqja. Sa qyqarë.
Kali veç dy këmbë ka.

Krifa bëhet rërë e sertë,
Shkuma e bardhë hiqet zvarrë.
Kali s’ka më këmbë të tretë.
Qyqa. Qyqa. Sa qyqarë.

Nëpër kumin e harresës,
Me të vdekurin mbi shalë
Dhe me hënën për pak strehëz,
Me një këmbë shkon një kalë.


Adoleshencë

Para pasqyrës u rregullua e bukur
Dhe doli në orën gjashtë të mbrëmjes.
Hëna e moçme, ajo e paputhur,
Pikërisht në orën gjashtë të mbrëmjes.

Në ca fije floku mbetur në krëhër –
Kuptimi se duhet të kishte mbërritur.
Trëndafilët ia hoqën kopshtit brengën,
Pasqyra, vende, vende e plasaritur.


Krizantemë

Mbi varrin e Frederik Rreshpjes
fle një krizantemë,
Kurse zemra e tij është e plasur
Në mijëra kokërrza shege në vjeshtat me hënë,
Udhët dhe kalldrëmet përgjakur.


Pema e prerë

Sa keq, e prenë një pemë,
Por për djep fëmije, aspak.
Kujt rrugën ia kishte zënë
Që e bënë me ashkla e gjak?

Për pak zjarr, për pak zjarr e tym
E rrëzuan, e shtrinë të vdekur.
Askush nuk dha kushtrim,
Secili pa vetveten, kuletën.

Ajo na pati dhënë kaq hije,
Një çast lodhjen ia hoqëm vetes.
Zogun me sy fëmije
Ta shihnim, fshehur pas gjethes.

Aty u puthën dhe ikën
Me trishtimin e ëmbël të mungesës,
Në ish mars, në ish prilli me ritëm
Apo shiu me aromën e vjeshtës.

E prenë një pemë, sa keq!
Kujt vallë ia kishte zënë rrugën?
Dikush qau prej nesh
Në mbrëmjen e errët të turmës.


Deti

Me detin dlas si ta kisha të dashur:
- Kur do të shihemi ne prapë?
Në rërën e verdhë tek iki këmbëzbathur
Ngashërimi i burrit më kap.

U deshëm e u dehëm e u bëmë miq
Dhe lëkurën ma hoqi e ma nxiu krejt.
Por, pas meje, burra të tjerë lakuriq
I zhvesh e i lëpin në shtratin e vet.


Poeti xhuxh

Poeti e kthente kokën prapa
Dhe hapin hidhte në bulevard.
Me pupla zogjsh dhe glasa
Taverna, karrige, rëra në plazh.

Mesdita s’ka një vend të ulesh,
Të pish një ponç a ditiramb.
Atëherë po, në krye podiumesh
Në sfond të kuq me ritëm marsh.

Vargje të fortë me mendjen esëël,
Të dehej bota me hashash,
Me impozencë Lenini me dorën në sqetull,
Në bllok shënimesh me bojë e laps.

Mesdita, dielli, djersa, vapa.
Asgjëkundi s’shkon ky hap me ngut.
Poeti kokën e kthente prapa,
Nga prapa i vinte vetja xhuxh.


Në kopshtin e vjeshtës me ethe

Mbi drurët e lartë e të përgjumur,
Në kopshtin e vjeshtës me ethe,
Hëna, pikëllim i bukur,
Shkund argjendin e saj nëpër gjethe.
Me petka argjendi i veshur,
Syri m’u lag e m’u ngul
Në mëkate të vogla, duke rendur
Pas gjinjve të natës me tul.


Krina Popesku

Konstanca në natën rumune më grish
Me shiun mizor, si të shuhej një zjarr.
Theksin latin në lëkurë e kish,
Gjiri i detit në belin e saj.

Krina Popesku e kishte emrin.
Flokë që të jepnin të verdhën aromë.
Ajo s’e kish lënë Ovidin, poetin,
Të gruaja sërish të kthehej, në Romë.


Nata

Nata vjen me hënë,
Kuajt flenë në këmbë.

Vjeshta gris këpucë,
Rrugët me hajdutë.

Pupthi digjet ylli,
Thika, ndryshku, mylli.

Koka në këputje,
Hënë, bëj një lutje!

Ka kaq shumë vdekje,
Kryqe druri, heshtje.


Bileta

E dhashë të fundit kartmonedhë bamirësie,
Në shtëi u ktheva vetëm
Me një imazh fëmijërie,
Mbi takat e holla të vjeshtës.

Në xhep bileta e harruar, e grisur,
Dhe goma që s’m’i fshiu gabimet e vjetra:
Akoma pa mbërritur për ku jam nisur,
I nisur për të mbërritur të vetja.


Meduza

Deti s’është më këtu, je ti
Që rrjedh nga errësira në dritë
Me dy fenerë xixëllonjash në gjinj,
Në rërën e pacënuar, të trishtë.

Të gjitha erërat e drurëve kishin ikur
Duke lënë gërmadhën e mbrëmjes.
Ti vije e dalë si ishull
Me shputën e vogël të këmbës.

Prej shkume dhe kripe vetmia,
Por deti s’është më këtu.
Nga rrahjet e zemrës m’u thye brinja
Dhe u zhyta në rërë, gjer në gjunjë.


Maskat

Maska s’ka më
Në ballmask e koktejl.
Dele apo qëngj
Xhuljeta piu helm.

Unë vura maskë,
Ti vure maskë.
Lëkura që e mban
Te vetja, plastë!


Tani më s’të shoh,
Tani më s’më sheh.
Maska, maskën,
Sa mirë e njeh.

Maskë për hile,
Maskë për kolltuk.
Grise lëkurën,
Se ujku t’u duk.

Maska, sa maska,
Dhe për sozi,
Si rrushi që zjehet
Dhe bëhet raki.

Hënë e vjeshtës,
Që fshihesh në re,
Zbuloje vetveten
Me dritën përdhe!


Gruaja e ministrit

Gruaja e ministrit s’ha mish,
Gruaja e ministrit do karkalec e peshk,
Në dreka e darka mes miqsh,
Me aromë çokollate e seks.

Linja të hijshme ka në supe e bel,
Vështrimin e hedh të butë, mendafsh:
-Ua, kjo shampanjë të deh me sherebel,
Më hidh pak të lutem, më qafsh!

Pastaj bëhet mace me thonj e përkedhelje,
Gjithkujt në gjoks si medaljo t’i varet.
Përjashta, një hënë nudo, flokëkaçurele,
Kërcen, në ujë të lahet.


Madrigal për Federiko Garcia Lorkën

Jetën e pati të shkurtër,
Sa rruga nga Kordova në Sevilje.
Ishte i kudoshëm si lulet dhe gurët
Me zemrën xeherore. Vaje dhe klithje.

Me gjethe ulliri flokët gjeografikë.
Dhe sytë, dhe duart i bëri vjersha.
Atje, kurme të lagësht, gishta të thikët:
-O vajza, a erdhi vjeshta?

E vranë një natë me hënë gushti.
Viçente Aleijandres i plasi syri.
Në vaje dhe klithje butit e rrushit,
I gërryer në brigje Guadalkiviri.

Nazmi Roli

MIZËRI MILINGONASH BIZANTINE


Në mjegull humbe, Margeritë


Një krah shpendi sec u shkund
Dhe brofi tutje, ra në pritë.
Kur vjeshta thuajse u bë shkrumb,
Në mjegull humbe, Margeritë.


Në kopshte bryma pastaj u var
Dhe heshtja paksa u trondit.
Me gjethet iku hapi i saj.
Në mjegull humbe, Margeritë.


Gjithë ëmbëlsinë që mbrëmja kish
Me yllin në teh u rrëzëllit.
Ajo dhe zjarri, dhe ngrica ish.
Në mjegull humbe, Margeritë.


Ku shkuan udhët, c’trajtë hollake
Mori hëna dhe u platit?
Nën thundër dreri e maskë nate,
Në mjegull humbe, Margeritë.


Akuarel

Pemët sonte përqafuar
Si të ishte dashuria.
Lidhur gjethe, lidhur duar,
Sa e marrë marrëzia!


Pastaj hëna do të dalë
Si një cupkë lozonjare.
Duke zbritur nëpër shkallë
Do të thyhet si gastare.



Deti Mesdhe

Prej kohësh është mbytur imazhi i kthimit
të Uliksit,
Por akoma s’e di në c’brigje
E ka nxjerrë dallga:
Në jam në Sicili
A Spanjë.



Te Deum

Një vend i vlefshëm, vlera e të gjithë sendeve
Me shkëlqim të errët e plasaritje.
Ajo c’ka ka mbetur
Është pluhur.
Fjala është për sendet që janë
Më shumë se sende.
Ndërmjet tyre s’ka korridore, asnjë shtegdalje,
Dhe njeriun e zë nata në udhë.
Një send mbi krye,
Një send nën krye. Te Deum.
Kënaqësi të vogla shtypëse në duar,
Si të thuash të njëjtën gjë efemere,
Parfumi i dafinës, priftëresha të gabimit,
Rrëshirë, dihatje, c’ka instikti
I hardhucës të kujton ledhatimin.
Pushteti i sendeve mbi krye,
Nën krye. Arketipi. Vec gjaku i statujës
Ngjit shkallë errësire.



Mizëri milingonash bizantine

Humbim për të fituar
Atë që humbin,
Këtu ku ditët
Kafshohen me netët.
Të sharë, të shtyrë e të pështyrë
Me njëri-tjetrin,
Thua të denjë për të ngritur
Monumentin e turpit.


Ku janë simbolet, burrat e mëdhenj?
Mizëri milingonash bizantine
Sillen e përsillen në kafkat e të gjallëve.
Prostituta që lindin bija prostituta,
Kurse atdheu në gojë qensh.
A thua do të bëhemi në shekullin tjetër?
Det i zi,
Ujë i qelbët!



Fshatari mendon

Fshatari mendon për tokën si për gruan
Që e lë shtatzënë.
Mendon për shiun mikroskopik
Që u bë fëmija i verës,
Për breshkën këmbështrembër që në gardhin
E fqinjit hëngri pesëmbëdhjetë vodhëza të qullta.
Duke shkelur mbi lulet, i gjakderdh
Të katrën, të verdhën.
Mendon për statujat e vjeshtës, mullarët
E përgjumur, me lopën flet në dialektin e qepës.
Qeverisës mbi qenin, instiktiv, te guri
I pleksur me natën sheh një macok që përmjerr.
Fshatari shumë pak mendon për njeriun.



Nga libri i verës


1.

Ti s’ekziston, shpirt pothuaj,
Por je ajo që duhet të jesh:
E përhapur si vjeshta që s’është e huaj
Mbi kalldrëmet me grumbuj resh.


Vërtet mosqënie, vërtitesh e grish
Zjarrin e xixëllonjës, të sundojë
Frikën përpirëse që e ngrys
Shenjën e gjethnajës së pagojë.


E përkryer, por nuk je pylli
Me flokë mbrëmje, të prekesh
Si gjërat e tjera prej hiri,
Shpirt pothuaj, pothuaj të heshtësh.

2.

Kërmilli i përjetshëm e ngjiti lëvoren
E zymtë si bakër me frikën në kurriz.
Ra shiu mandej në vijat e fletores
Dhe shkrimi i bojës së dheut u prish.


Të pashë si e mbajte frymën, kur vera
Ishte fustani yt me lule nëpërke.
Harbimi këndellës përzhiti, sa pak gjëra
Mësova të di për guralecët e gjestet.


Shtrirë në brinjë të hijes, e përhumbur
Pe të rrëzohët purteka e murit të gëlqeres.
Kushedi c’gur thërrmohej dhe si të jam dukur,
Sepse ti e pëlqeve helmin e gjarprit të verës.

3.

Verës që shkoi, atje larg,
Dy vetë u bënë një kurm.
Ajo kokën e mbështeti një cast.
Ai puth, ai puth, ai puth.


Gjë tjetër për të thënë s’kishin,
Harresa rrinte në hije.
Shija e ëmbël e mishit
Dhe nëpërka me trëndafil mbi krye.


Gjineshtra po i thurte shportat,
Shtëmbat zbraseshin njëra pas tjetrës.
Ai puth, ai puth, gjersa kokrrat
I nxiu manaferra e verës.

Dirista Roli - Poezi

Rivabella në Gallipoli

Valë ndër valë,

Fjalë pa valë.

Deti në mes të qiellit

Më shurdhoi në vesh.

Valë ndër valë,

Fjalë pa valë.

Rëra e ngjeshur në trup

Më mallëngjeu në lot.

Valë ndër valë,

Fjalë pa valë.

Gaforrja e shtrydhur në gji

Më pikoi drejt në sy.

Valë ndër valë,

Fjalë pa valë.

Hëna e plagosur me thikë,

Unë shëmbëlltyrë mbi krye si hi.

Valë pa valë,

Fjalë pa fjalë.

Unë bëhem agim,

Ti, plazh me shkumë i shplarë.

Atë e bijë

Kushtim

Ti je zheloz,

Unë e lumtur.

Rritesha,

Mjegull fëmijëria.

Për ty

Braktisej e ardhmja.

Kjo rrugë e përkryer,

Dimër e verë na ndajnë.

Këtë vjeshtë,

Pas gjymtyrëve të kalbur

Do të shpall festën e shiut.

Përqafomë e shoqëromë

Në altarin e vjeshtës.

Për të mos qenë kalldrëm i tharë,

Fëmijërinë time s’e ke humbur.

Kërkoje, fshehur

Në xhepin e djathtë

Të asaj xhakete.

Falma këtë mallëngjim!

Engjëll

Ngado që të marr frymë

Ti më qëndron në anë:

Nga e djathta.

Cdo mëngjes një lule maji

Zbret me kacavjerrje në ëndrra

Të rrëmujshme me parmakë

Lyer në të errët.

Nga e majta,

Druri i thatë përhapet

Në proverba latinë.

Zot, na ruaj

Nga perënditë e zhgënjimit!

Elegji për Katulin

Elegjia e pestë

Më kujton shqisën e dhjetë të ngrohtë,

Duke dëgjuar natën natyrore të komedive,

E pasqyruar te pemët,

Pemë të murosura

Te vargjet prej një mijë puthjesh.

Lojë fëmijërie

Ra hëna në pus të thellë.

Është lojë fëmijërie,

Që unë kam bërë kur isha e vogël

Dhe krenare.

Rënkimi i errët i kovës ngjitet lart

Dhe uji përgjysmohet një ditë

Vetvetiu.

Një natë tjetër shihet

Hëna me kujtesë të humbur.

Është rikthyer në origjinë vajze,

Me hapat e mia.

Atdheu

Djepi i zogut

Një ngjyrë

E shkatërruar me të tjerat.

Atdheu,

Dy duar të ëmbla

Të mbledhura bashkë

Në shëmbëllim foleje.

Vjeshta

Nuhat erën e gjetheve të vizatuara

Të pemëve hijemëdha.

Në kujtimin e hidhur

Si të jesh ngjyer befasisht

Në rrënjë, shokë me damarë të gjatë,

Që preken, nxiten fshehurazi.

Në forma të vrenjtura qielli,

Flori në buzë, mish i dridhur,

Krifë e artë e zhvendosur në eter,

Muaj të gjërë blu,

Nyje që na lidh.

Ule velën, velën, velën...

Për të zbuluar së fundmi lakoret

E ëmbla vjeshtore.

Veshje të freskëta që drithërojnë

Kurrizin,

Gufojnë nga brinjët shira të largët.

Vdekje indiane

Tamburet trokasin

Në ritëm.

Në skadim tymi

Në vatrën e shuar.

Jeta nuk është erë që trembet,

Pëshpëritje pa zhurmë,

Por hi zogjsh të përhimtë,

Që mbulojnë

Plagët në zemra të djegura.

Skenë

Shkrihesh

Në plate

Të një publiku të fshehur

Pas një magjie.

Unë të përziej

Me vallëzimin e bletëve,

Fluturake të lehta.

Dukesh një zog me krahë

Të shpalosur

Dhe unë jam ajri

Që të ngre në lartësi.