Mjaft për sot

EssE

Jonida Roli

Pas një shëtitjeje të gjatë që kisha bërë në anë të bregetit, u ndala pranë një barke peshkimi. Peshkatarët me një forcë të madhe, po tërhiqnin duke zvarritur nga ajo, një trup të madh e të rëndë. Ndërsa po i vrojtoja me vëmendje pashë që ai trup ishte një delfin i ri, të cilit, trupi i shkëlqente akoma nga lagështia e ujit në përplasje me rrezet e forta të diellit veror. Ajo pamje më bllokoi frymëmarrjen dhe agonia e rëndë më dobësoi shikimin. Ai delfin ishte i pajetë. Po tërhiqej zvarrë nga burra që flisnin me të madhe dhe qeshnin gjatë. Pasi e lëshuan mbi rërën e lagësht për t’a transportuar, dhe u larguan për pak, unë iu afrova asaj gjallese pafrymë. Oh, natyrë e fuqishme e mrekullive dhe e ligësive!!! Ajo pamje rrënqethëse të vibronte në shpirt. Si mund të vdesë një delfin? Ndër të gjithë kafshët e detit, ai është lindur dhe i destinuar vetëm për të kërcyer e vallëzuar me tërë qenien e tij. Është e vetmja kafshë që, edhe kur nuk është e lumtur, lodron dhe lumturohet me talentin e saj duke u dhënë tërë krijesave të tjera një mirësi me shpirtin të trupëzuar në ato vallëzime. Ai delfin është mbreti i vetvetes dhe nuk do t’ia dijë për askënd.
Instiktivisht vëreva buzëqeshjen e tij! Të gjithë delfinët kanë një buzëqeshje hyjnore që, vetëm atyre është falur me atë bukuri të pamasë. Edhe pse të vdekur, buzëqeshja e tyre nuk u largohet nga buzët por me pafajësinë e tyre, t’a dhurojnë atë duke mos kërkuar asgjë në këmbim. U bllokova krejt para asaj pamjeje hyjnore dhe nuk munda të bëj asnjë lëvizje muskuli. Ai po më ftonte në lumturitë e tij të jetës! Pasi zgjata pëllëmbën e dorës dhe i përkëdhela ballin e ftohtë, një shkëlqim i fuqishëm e syve të tij të hapur më rrëmbyen shikimin tim dhe u përplasën në thellësirën e domethënies së asaj qenieje të nënujshme. E gjendur e vetme, bashkë me botën e tij, humba tërësisht dhe, në një shpejtësi dritë të fleshtë, humba në një histori që delfini po më shfaqte vetëm ndërmjet kësaj force të panjohur:

Një natë, ndërsa delfini po flinte, në ëndërr iu shfaq Zoti.
- Delfin, Unë jam fuqia e detërave, do të jap një urdhëresë që duhet ta kryesh. Do t’u thuash të tërë krijesave të tjera të detit që ti je i etur për ujë! Dhe do të të kërkoj përgjigjen që dua nga ata, pasi t’ua kesh thënë!
- Përse duhet t’u them këtë, të gjithëve? – pyeti delfini, por nuk mori asnjë përgjigje sepse, akoma pa mbaruar fjalën, Zoti ishte larguar dhe ndriçimi verbues ishte larguar.
Të nesërmen, ai u zgjua nga gjumi dhe iu kujtua ëndërra e asaj nate. Pasi u kthjellua mirë, ai nisi lundrimin e tij të qetë dhe, ndërsa u takua me një peshk, forma trupore e të cilit, ishte shumë më e vogël se ai, delfini e ndali dhe i tha:
- Unë jam i etur për ujë!
- Ti je një budalla, atëherë! – i tha peshku dhe vazhdoi rrugën e tij i qetë me mospërfillje, duke thithur ajrin rëndshëm.
Delfini u ndje i turbullt, megjithatë, vazhdoi lundrmin e tij, i qetë, edhe pse kjo që Zoti atij i kishte kërkuar, i dukej shumë e çuditshme.
Më pas, përballë tij, iu shfaq një peshkaqen i hirtë dhe madhësia e tij, edhe pse e trembi, mori guximin t’i kalonte pranë dhe u përpoq t’i fliste:
- Dua të të them që kam etje për ujë!
Peshkaqeni e pa vëngërt dhe i foli me tinguj të fuqishëm, sikur të ishte duke qeshur me sytë e hutuar të delfinit.
- Atëherë, ti duhet të jesh i çmendur! Çfarë përgjigje pret nga unë? – i tha dhe u largua duke tundur bishtin fuqishëm e lëshoi tinguj të tjerë që delfinit nuk i pëlqyen aspak, sepse ishin thirrje kërcënimi për të.
Atëherë, ai, i dëshpëruar, nisi të lundrojë lehtë, më shumë i turbulluar nga kjo situatë sepse, askush nuk nuk i dha një përgjigje të qartë, madje e injoruan në një mënyrë të prerë. Pasi pyeti edhe disa kafshë të tjera të vogla, nuk mori asnjë rezultat, u lodh dhe u ndal. U mendua thellë dhe arriti në përfundimin se, ajo ëndërr nuk mund të ishte e vërtetë. Nga të gjitha përgjigjet që ai kishte marrë nga banorët e tjerë të detit, ai mendoi se vërtet ishe një budalla dhe nuk kishte të bënte aspak me Zotin në ëndërrat e tij. Por, sapo po vendoste të dorëzohej nga ky urdhër i dhënë, që larg, dëgjoi tingujt e një kënge të një balene që po i vinte përballë. Mori forcat dhe i tha vetes se, nëse mund t’i them edhe balenës të njëjtën gjë, ajo që është banorja më e urtë dhe më e ditura ndër të gjithë ne, mund të më japë një përgjigje të saktë, ashtu siç Zoti më kërkon mua që t’i jap atij.
Nisi sërish lundrimin, me një shpejtësi vallëzimi duke harkuar trupin mbi sipërfaqen e ujit e njëkohësisht duke u zhytur nëpër thellësirat e saj. Pas disa hedhjesh lozonjare që vetëm ai di t’i bëjë, delfini iu afrua trupit të balenës, e cila po lundronte me një ngadalësi që tregonte urtësi madhështore.
- Ndalu pak, dua të të them që kam etje për ujë! – i tha delfini me tinguj të trishtuar, por sapo, e pa balenën në sy, një optimizëm i ndryshoi menjëherë gjendjen që e kishte mbërthyer.
Ajo, e pa delfinin me një vështrim të ëmbël dhe ndali tërësisht. Ngriti sytë e saj të vegjël të mbi sipërfaqen e ujit, atje tej, në lartësi dhe pasi qëndroi pak në heshtje, i tha delfinit:
- Ti delfin, ke takuar Zotin?
Ai zgurdulloi sytë e tij dhe i habituir i tha që po.
- Si e gjete këtë? – e pyeti i çoroditur.
- Ua kam thënë këtë shumë prej banorëve tanë këtu, por të gjithë më kanë injoruar duke më kthyer shpinën, brutalisht.
- Edhe unë delfin, dikur e kam takuar Zotin dhe kam qenë në vendin tënd. Edhe unë dikur kam qenë e etur për ujë. Të njëjtin reagim kam pasur edhe unë nga banorët e tjerë, derisa kuptova diçka nga Ai. - tha balena e urtë dhe qeshi me tinguj shprese.
- Ma thuaj edhe mua të lutem, cili është kuptimi tërë kësaj historie sepse, jam i turbullt! Ç’është ky mesazh që na jep ne peshqve, Zoti? – e pyeti delfini.

Do të thotë që, ne peshqit e kërkojmë Atë lart e poshtë por nuk e gjejmë dot, e kërkojmë me breza të tërë por së fundmi, dëshpërimisht, mendojmë se ai nuk ekziston për ne. Pra, nuk e besojmë më që ai ndodhet kudo, përqark nesh. – i shpjegoi balena atij.
- Sa e çuditshme, ne nuk arrijmë të kuptojmë dot as se ç’është kjo shprehja “ kudo”! Ne jemi vetëm peshq, e nuk njohim asgjë tjetër, përveçse ujërave të detërave! – u shpreh delfini dhe pshërëtiu thellë.
- Kështu mendoj edhe unë, por nuk do të thotë kjo, që edhe kur ne peshqit kemi etje, ai e kupton këtë, kudo që të ndodhet?! – shtoi balena dhe psherëtiu më thellë sesa delfini duke lëshuar tinguj të gjatë, të cilat oshtëtinë nëpër thellësinë e detit.


Në një çast, burrat u afruan tek ne dhe nisën të ulërasin duke urdhëruar njëri-tjetrin që të merreshin me trupin e delfinit të lëshuar mbi rërë dhe unë u zgjova menjëherë nga ajo ëndërr që ajo qënie sapo më kishte dërguar nëpërmjet shikimit të tij, trupësisht të vdekur por shpirtërisht, më shumë se të gjallë.
U largova nga ajo krijesë e pafrymë duke ecur me hapa të shpejtë duke i thënë vetes se sot kisha parë e ndier brenda dhe jashtë meje një ngjarje që nuk do të më përsëritej më. Por, mjaft për sot, ajo që mora nga kjo kafshë, tashmë më ka dërrmuar dhe njëkohësisht, mësuar se deti ka një botë të tërë të tregojë, mbi ngjarjet e saj.

Gjenialiteti

Jonida Roli

Esse

Ç’është gjenialiteti? Nga buron kjo dhunti e rrallë tek individë të caktuar? Është një dhunti Hyjnore apo thjesht një kultivim i veçantë të njeriut? Gjenitë lindin apo shndërrohen të tillë me zhvillimin e intelektit gjatë proçesit të tyre të rritjes?

Në fakt, mbi këtë faktor lindin shumë pyetje të cilat, vetëm disave prej tyre, u janë dhënë disa përgjigje psikologjiko-mjeksore. Gjenialiteti, nuk është vetëm një dhunti e përcaktuar.
Sipas analizave mjeksore, ajo është një përzierje multidimensionale talentesh, një ndërthurje qelizash të individit mbartës. Ky person mund të lindë nga hiçi i talentuar, ose natyra mund të krijojë një përzierje të përsosur të qelizave të ADN-së të mbarur nga prindërit e tij. Por, këtu qëndron pyetja e madhe: Kjo përzierje e përsosur e ADN-së për krijimin e gjenialitetit njerëzor, lind natyrshëm e rastësor apo ndikimi Hyjnor na tregon se natyra jonë njerëzore ka fuqinë të jetë e plotfuqishme me një Hyjnizim Shpirtëror, Mendërisht dhe Artistikisht. Vetëm një faktor është i sigurtë: Individët të cilët janë të përcaktuar për të qenë mbartës të këtij kokteili talentesh të gjenialitetit, “vulosen” që në vegjëli, si të tillë. Ata, lehtësisht dallohen për një lloj intelekti superior në përballje me shoqërinë krejt normale që i rrethon.

Gjenialiteti është një virtyt shumë i rrallë të cilin, natyra ua dhuron fare pak njerëzve që lindin vetëm për të vënë në funksion këtë dhunti.

Anët pozitive të kësaj dhuntie janë:
Vetë fenomeni Gjenialitet është një lloj dinamiti multidimensional talentor. Duke u bazuar në shembujt që historia botërore ka treguar, ajo më së shumti shfaqet në botën e artit, në forma dhe faktorë të shumtë të saj. Leonardo Da Vinçi ishte një Gjeni multidimensional, por që gjenezën e natyrës së tij të veçantë e ka në artin pamor. Ndërsa Albert Ainshtain, u shqua për arritjen evolucionare të zhvillimit të artit fiziko-shkencor, që edhe sot, formulat e tij janë të pathyeshme. Shkenctarët sot, janë të çoroditur sepse, akoma nuk arrijnë të shpjegojnë disa faktorë gjenetikë biologjikë të zhvilluar në trurin e tij, tepër të veçantë kundrejt njerëzimit krejt normal. Ata kanë zbuluar një ndërtim të veçantë të trurit të tij dhe nuk arrijnë t’u japin një përgjigje të saktë mbi faktin sesi një njeri kaq i thjeshtë, të ketë një formim biologjik të trurit me një kompleksitet të jashtëzakonshëm.

Anët negative të kësaj dhuntie janë:
Gjenialiteti është sërish një dinamit i cili, shpërthen vetëm brenda karakterit të individit mbartës, të vetvetes dhe krijon një luftë të gjatë po aq sa vetë jeta e tij. Gjenialiteti është një superfuqi për të, ky faktor i jep një drejtim përfundimitar, duke u “skllavëruar” brenda natyrës së tij. Ka shembuj që, gjenialiteti nuk mund të jetë vetëm pozitiv, por edhe një karakter negativ, nëse do të flasim edhe për gjeniun A. Hitler.

Anët psiko-sociale të një Gjeniu:

Fëmija i lindur me këtë “vulosje” superfuqie, është një karakter i çiltër, i mbyllur në vetvete dhe kërkon gjithçka që jeta shoqërore përqark tij i dhuron, vetëm për një kusht, që të zhvillojë intelektin e tij. Ai i mohon vetes shumë kënaqësi të thjeshta të moshës së tij, por kjo nuk i dhemb aspak sepse, mendon që më e rëndësishme për të është vetëm ky zhvillim. Ka nevojë që të përthithë gjithçka ndodh përqark botës së tij që e rrethon. Dhe, ndërsa rritet, intelekti i tij zhvillohet përtej dimensionit të një personi normal. Sa më shumë kalon koha, aq më shumë ai veçohet dhe nxjerr në pah vetitë e tij të veçanta të talenteve që ai përmban në vetvete. Për të, jeta e tij nuk është asgjë tjetër veçse një përkushtim emotiv dhe i pakntrollueshëm i shfaqjes së vetive të tij, për t’i treguar botës që e rrethon se ai ekziston, por vetëm në mënyrën e tij dhe jo si të tjerët e dëshirojnë atë të jetë. Me këtë koncept, nis dhe lufta e tij me botën që e rrethon. Ajo që ai urren më shumë, është konformizmi me botën e jashtme, por ajo që ka mbi të gjitha rëndësi është ndërtimi dhe evoluimi i botës së tij gjeniale. As ai vetë nuk arrin të kuptojë së ç’është një gjeni, por di vetëm që është një njeri krejt normal por që ka në dispozicion një talent të shumë dimensioneve dhe është i detyruar ta shfaqë atë. Në të kundërt, nëse bota e tij e jashtme, përpiqet të ndërhyjë në botën e tij të brendshme, ose, të përpiqet ta cënojnë sado pak atë, ai menjëherë ndërton mure të larta dhe ndërton një guackë të fortë për vetëmbrojtje. Përtej koracës së tij, ai ndihet i pasigurtë, nuk arrin të krijojë një jetë normale si të gjithë normalët, krijon vetminë e tij, është i nervozuar për këto faktorë përplasjeje me dy botërat që e kanë rrethuar. Sa më shumë kalon koha në pjekurinë e gjenialitetit të tij, aq më shumë ai lufton për mbijetesën e tij. Tashmë krijon në subkoishencën e tij se, ai ka lindur si i veçantë dhe i veçantë është të destinuar të jetojë deri në vdekje.
Ky faktor nuk bazohet aspak në çështjen e epokave të ndryshme revolucionare të shoqërisë botërore. Të gjithë gjenitë, vuajnë në brezin që ata kanë lindur, e nuk ka një përcaktim nëse ata kanë lindur në epokën e teknololigjsë apo jo. Për ta, lufta e mbijetesës së llojit të tyre, është e njëjtë.
Dhe, nëse cënimi nga jetës së tyre anti-konformizmi, merr përmasa të mëdhaja, ata gjenden në një fazë të madhe krize për të cilët, përkthehet në: Mbijetesë për jetë a vdekje!
Faktori më i rëndësishëm që, quhet dhe themeltor i llojit të gheniut është:
Ata, në çfarëdo lloj moshe apo faze të pjekurisë qofshin, nëse kjo “Magjia e Gjenialitetit” nuk po shndrit më, kjo frymë superiore nuk po e udhëheq më, ose bota e jashtme tashmë e ka “ shtypur”, ata arrijnë në një përfundim të thjeshtë për llojin e vet, mendojnë se tashmë aktiviteti i tyre ka marrë fund, përderisa ajo për të cilën ata janë të destinuar të japin nuk po funksionon më sepse, pa këtë funksion gjenialiteti ata nuk mbijetojnë do ta detyrojnë të arrijnë në një konkluzion përfundimtar, kolosal e të guximshëm:
Para se ata të arrijnë të bëhen totalisht preja e asaj bote të jashtme për të cilët ata e kanë luftuar dhe e kanë quajtur armiq të përjetshëm, kjo si rrjedhojë mund ta çojë në çmenduri, ata paramendojnë vetë ekzekutimin. Një vetëekzekutim i formave të ndryshme shoqërore. Por, vetëekzekutimi nuk është një dëshirë e vullnetshme i qënies së tyre, kurrsesi, por një zë i brendshëm i subkoishiencës së tyre, e thërret për t’u larguar nga dyzimi i pushtetshëm ndaj luftës.

Profetët, a mund të quhen qënie të Gjenialitetit?
Ata, kurrsesi, nuk mund të quhen të tillë sepse, kishin udhëheqje “ frymore Hyjnore” të drejtpërdrejtë, Ndërsa qëniet Gjeni të lindur tërësisht si individë normalë por që përbëjnë dallim rrënjësor të karakterit të tyre, pra janë mbartës të gjenialitetit, janë ata individë të pakët në numër, në rangun botëror e historike, të cilët udhëhiqen vetëm nga ajo Hyjnorja e tyre të ngritur vetëm nga ajo formula e veçantë e ndërtimit të ADN-së, në mes të një shoqërie të gjerë dhe një jete sociale krejt normale që i shoqërojnë gjatë tërë kohës së tyre. Pretendohet që, Gjenialiteti është një dhuratë e cila, ngjizet me pak “ Çmenduri Hyjnore” jo të konceptueshëm për gjithkënd, por një dhunti e cila udhëheq një individ të vetëm nëpër thellësira qorrsokake të jetës së tyre të jashtme, kundrejt asaj të vetëizoluar, në një kontravers të plotë.

Në bazë të shembujve historikë botërore, Gjenitë më së shumti janë të gjinisë mashkullore. Përse kjo veçanti e përcaktuar? Përse kjo “ frymë gjenialiteti” u dhurohet vetëm një burri dhe jo një qënieje femërore?
Pra, arrij në hipotezën e madhe se, vetë Hyjnia, duke e gjenializuar këtë gjini njerëzore, do të na shpjegojë se, Ai shfaq një “ Shëmbëlltyrë” të tijin mbi tokë, në format njerëzore!!